Amersfoortse schilder met een Vlaamse ziel
06-09-2016
Als Toon Tieland een tentoonstelling van Rembrandt bezoekt, weet hij het zeker: hij wil kunstschilder worden. Als kind geeft hij al zijn geld uit aan tekenstiften en papier, maar van zijn vader moet hij een vak leren. Hij wordt huis- en decoratieschilder. Later verdient hij zijn geld met het kalligraferen van bladmuziek.
Aan het einde van de oorlog duikt Tieland met vier vrienden onder om te voorkomen dat zij naar Duitsland worden afgevoerd voor de Arbeitseinsatz. In zijn kleine schuilplaats in zijn geboortehuis aan de Westerstraat maakt hij kennis met de literatuur van Felix Timmermans. Tieland heeft het Vlaamse platteland weliswaar nog nooit gezien, maar hij kan het zó uittekenen. En dat doet hij, met strak omlijnde vlakken. Het levert hem de bijnaam Antoine le Contour op.
Na de oorlog richten enkele jonge Amersfoortse kunstenaars, onder wie Tieland, de kunstenaarsvereniging De Ploegh op. Tieland maakt voornamelijk stadsgezichten van Amersfoort en Vlaamse landschappen in naïef-expressionistische stijl. In het archaïsche decor van monochrome kleurvakken plaatst hij vaak religieuze onderwerpen: Jozef en Maria, begijntjes, monniken. Bekendheid krijgt Tieland eind jaren zestig, wanneer zijn doek De geboorte van Christus in Amersfoort als kerstkaart wordt afgedrukt.
Ook zijn voorkomen is schilderachtig: licht gebogen fietsend door de oude binnenstad, waaraan hij zo verknocht is, met zijn kleurrijke vlinderdas, pretoogjes en halflange witte haren onder een geruite hoed. Tieland is altijd in voor een praatje. ,,Leef vrolijk, dan is de overgang naar de hemel niet zo groot'', is zijn motto.
Tieland heeft vermoedelijk meer dan duizend schilderijen gemaakt, als hij op 87-jarige leeftijd als gevolg van een auto-ongeval overlijdt. Een fraai palet kleurt zijn kist. Na afloop wordt op zijn verzoek een borreltje gedronken in restaurant Bavoort. Zijn rustplaats heeft hij zelf uitgekozen: een bosgraf, op een glooiend stuk van Rusthof, als een stukje Vlaams landschap in Amersfoort.
Naam: Antoon Wijnand Tieland
Geboren: Amersfoort, 2 mei 1919
Overleden: Amersfoort, 30 augustus 2006
Graf: Rusthof, Afdeling 29b, grafnr. 3
Links:
http://www.amersfoortartgalerie.nl/toon-tieland
Bronnen:
Jong, Eelke de, 'Ontmoeting met Toon Tieland', Uitgeverij Bekking, Amersfoort, 1984.
Maassen, Wichard, 'Toon Tieland, Levenskunstenaar', Uitgeverij Bekking & Blitz, Amersfoort, 2013.
Seegers, Gerdy en Ruud van Roon, 'Toon Tieland Tachtig', Uitgeverij Bekking, Amersfoort, 1999.
Seegers, Gerdy (red.), 'Toon Tieland, Dichterlijke verbeelding in naïef expressio Links:
http://www.amersfoortartgalerie.nl/toon-tieland
Bronnen:
Jong, Eelke de, 'Ontmoeting met Toon Tieland', Uitgeverij Bekking, Amersfoort, 1984.
nisme', Uitgeverij Bekking, Amersfoort, 2004.