Dove minister van oorlog in Londen

05-12-2017

Deel 17: Hendrik van Boeijen.

,,Binnen'', roept Hendrik van Boeijen, minister in oorlogstijd, als in Londen een bom valt. Zijn doofheid is legendarisch en net zo ergerniswekkend als zijn gebrek aan kennis van de militaire organisatie. Van Boeijen denkt dat met de officier van piket iemand wordt bedoeld met de achternaam Van Piket.

Toch is de vrome en bescheiden Van Boeijen een van de belangrijkste steunpilaren van de Nederlandse regering in ballingschap. Hij is verantwoordelijk voor binnenlandse zaken en wordt in Londen ook ad interim minister van algemene zaken en van defensie en oorlog.

Verrassend is zijn carrière wel. Na een loopbaan bij de PTT en de provincie Zuid-Holland staat Van Boeijen - zoon van een schoenmaker uit Putten - bekend als een degelijk ambtenaar, maar niet als een briljant bestuurder. Hij is zelfs afgewezen als burgemeester van Baarn. Toch heeft CHU-fractievoorzitter De Geer hem niet veel later zonder overleg met zijn partijgenoten als minister van binnenlandse zaken voorgedragen.

Als zodanig krijgt Van Boeijen te maken met de toenemende stroom Joodse vluchtelingen uit Duitsland. In 1939 vindt hij het wel zo netjes koningin Wilhelmina in te lichten dat een opvangkamp op twaalf kilometer van haar geliefde buitenverblijf wordt gebouwd. Hare Majesteit laat weten dat zij dat zeer betreurt en dat het 'aangenamer ware geweest indien dat terrein [...] veel verder van Het Loo had gelegen'.

Drie dagen later wordt een nieuwe locatie gevonden: Westerbork. De Duitsers nemen het kamp in de Tweede Wereldoorlog over en sturen daarvandaan tienduizenden Joden naar de vernietigingskampen.

In Drenthe heeft Van Boeijen sowieso de meeste bekendheid. Een grote zorgorganisatie voor verstandelijk gehandicapten in Drenthe draagt nog altijd zijn naam.

Als mens en functionaris is Van Boeijen al die jaren zeer gewaardeerd. Dat blijkt na zijn overlijden in de kapel van Zon en Schild, als minister-president Beel, zijn voorganger Gerbrandy, zeker zes oud-ministers, commissarissen van de Koningin en tal van burgemeesters de rouwdienst bijwonen. Van Boeijen krijgt een prominent graf: bij de ingang van Rusthof. Zijn echtgenote en twee van hun vier kinderen worden er later bijgezet.

Naam: Hendrik van Boeijen

Geboren: Putten, 23 mei 1889

Overleden: Soesterberg, 30 maart 1947

Graf: R, Afdeling I, grafnr. 261